پایان نامه ها کجا باشند بهتر است؟ کتابخانه یا آشغال دانی؟! مسئله این نیست!!

در مقطع کارشناسی، یک روز که در حال عبور از کنار دانشکده علوم اداری دانشگاه فردوسی مشهد بودم با صحنه عجیبی مواجه شدم، عده ایی دفاتر و کتبی را از بالای ساختمان دانشکده به پائین پرت می کردند، یکی از بچه ها گفت این ها پایان نامه های دانشجویان هستند که اینگونه مورد لطف دوستان قرار گرفته است، تا الان که این مطلب را می نویسم آن لحظه و آن روز به کل یادم رفته بود تا اینکه ساعتی پیش یکی از دوستانم خبری ارسال کرد که نشان از رفتاری مشابه با پایان نامه ها داشت؛ البته این بار در دانشکده فیزیک دانشگاه اصفهان.

اینطور گفته می شود که به دلیل کمبود فضا در دانشکده فیزیک، پایان نامه های دانشجویان به طرزی عجیب که در تصویر نیز مشخص است به جای نامعلومی انتقال داده شده است؛ شاید خیلی از دانشجویان از این گونه حرکت ها ناراحت و نگران شده باشند؛ اما من خیلی هم نگران و ناراحت نیستم!!

شاید حتی سوزاندن و حذف کامل این پایان نامه ها هم خیلی جای نگرانی نداشته باشد؛ بلکه آنچه نگران کننده است این است که چرا با حذف کامل پایان نامه ها به هیچ جایی خلل و آسیبی وارد نمی شود؟ چرا هیچ شرکت خصوصی و یا دولتی، یا هیچ نهاد علمی از این کار ابراز نگرانی و ناراحتی نمی کند؟ چرا آن ها احساس نمی کنند که دانش مهم و به درد بخوری از دست رفته است؟ این یعنی اینکه یک جای کار می لنگد، بهتر است با خود صادق باشیم، به خوبی می دانیم که با حذف پایان نامه های دانشجویان زیانی به نهاد یا شرکت های خصوصی و یا دولتی وارد نمی شود؛ اما چرا؟؟ این را متاسفانه باید در کم محتوایی پایان نامه های دانشجویان جستجو کرد؛ وقتی که دانشجو پایان نامه ایی می نویسد که هیچ دردی را از شرکت های دولتی و خصوصی دوا نمی کند و هیچ راهکار مناسبی را در حل معضلات اجتماعی، اقتصادی و... به دولت ارائه نمی دهد به ناچار مورد استفاده قرار نمی گیرد و همان بهتر که در کتابخانه ها خاک بخورد و چه تفاوتی دارد که در چه مکانی باشد؟

من به هیچ وجه از این گونه برخوردها با پایان نامه ها دفاع نمی کنم اما در کم محتوایی پایان نامه ها نیز تردیدی ندارم و البته این به رشته یا دانشگاه خاصی مربوط نمی شود بلکه کم محتوایی پایان نامه های دانشجویی به طور نسبی در همه دانشگاه های ایران وجود دارد، این دو دانشگاهی که نام بردم اتفاقا جزء دانشگاههای خوب کشور هستند، پس خودتان وضعیت دانشگاه های ضعیف تر را حدس بزنید!!! تا جائیکه من اطلاع دارم در بعضی از دانشگاه های پیام نور، آزاد و غیر انتفاعی، دانشجویان حتی در نوشتن پایان نامه نیز هیچ نقشی ندارند، ببینید عمق فاجعه را، شک ندارم که اینگونه پایان نامه ها ارزششان حتی از هزینه کاغذی که برای نوشتنش مورد استفاده قرار می گیرد نیز کمتر است.

 

البته نباید ناشکر بود و زحمات دانشجویان و اساتیدی که در بعضی پایان نامه ها صورت می گیرد را نادیده گرفت؛ اما اینگونه افراد بخش کوچکی از جامعه علمی ما را به خود اختصاص داده اند.